Τουρισμός - Φαρκαδόνα
Φαρκαδόνα. Ο Δήµος Φαρκαδόνας είναι δήµος της περιφέρειας Θεσσαλίας µε έδρα την Φαρκαδόνα. Η συνολική έκταση του Δήµου είναι 370.23 τ.χλµ. και ο πληθυσµός του 13.310 κάτοικοι σύµφωνα µε την απογραφή του 2011.
Ιστορικά Στοιχεία. Η Φαρκαδόνα αποτελεί µία από τις µεγαλύτερες κωµοπόλεις του νοµού Τρικάλων. Εκτείνεται ανατολικά του νοµού µε πληθυσµό περίπου 3.000 µόνιµους κατοίκους, ενώ αποτελεί πρωτεύουσα του οµώνυµου Καποδιστριακού Δήµου. Είναι ο τρίτος δήµος του νοµού σε πληθυσµό και δεύτερος σε έκταση. Είναι κτισµένη σε υψόµετρο 90 µέτρων στους πρόποδες του βουνού Ακαµάτη (452 µ. ύψος) ο οποίος είναι η τελευταία κατάληξη των Αντιχασίων. Με βάση στοιχεία που έχουν βρεθεί συµπεραίνεται πως η Φαρκαδόνα ιδρύθηκε πριν το 1542 µ.Χ. Γεγονός όµως είναι ότι πρόκειται για µια πολύ αρχαία πόλη της οποίας έχουµε σηµαντικά στοιχεία µόνον κατά τη περίοδο της καταστροφής της (4ο αιώνα π. χ.). Η αρχαία Φαρκαδόνα ήταν κτισµένη κοντά στη σηµερινή κοινότητα Κλοκοτός. Η πόλη απλωνόταν στο υπάρχον πετρώδες λόφο “Βίγλα”. Σηµάδι της δύναµής της ήταν το γεγονός πως έκοβε δικά της νοµίσµατα, τα οποία µπορεί κανείς να θαυµάσει σήµερα στο µουσείο του Βόλου.
Η λέξη Φαρκαδών, από ιστορικά στοιχεία, προήλθε από την ονοµασία ενός φυτού που λεγόταν Φάρκα µε την προσθήκη αργότερα της κατάληξης -δων. Δεν αποκλείεται η λέξη Φαρκαδών να προήλθε και από το ρήµα φράσσω-φάρξαι και να σηµαίνει φραγµός. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας δόθηκε στον οικισµό το όνοµα Τζιγότι ή Τσιότι. Την περίοδο αυτή, οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τους οικισµούς και κατέφυγαν στις παρυφές των Αντιχασίων ή σε άλλα αποµακρυσµένα µέρη για να αποφύγουν τη µανία των Τούρκων.
Η περιοχή της Φαρκαδόνας ελευθερώθηκε τελικά και ενώθηκε µε την υπόλοιπη Ελλάδα στις 10 Μαΐου 1881 σύµφωνα µε το πρωτόκολλο της Συνθήκης του Βερολίνου, ενώ συστήθηκε ο Δήµος µε το Βουλευτικό Διάταγµα που εκδόθηκε την 31η Μαρτίου 1883.
Αξιοθέατα
Η υπερυψωµένη κεντρική πλακόστρωτη πλατεία της, στολισµένη µε βρύσες, πλατάνια και σιντριβάνι. Η µεγάλη εκκλησία ξεχωρίζει µε την τεράστια φωλιά των πελαργών να στέκει στο ψηλό καµπαναριό και δίπλα υπάρχει το µνηµείο του αγνώστου στρατιώτη. Δίπλα βρίσκεται και η Τρίγωνη Πλατεία, “Πλατεία Δηµοκρατίας”, από το 1971. Οι δύο αυτές πλατείες αποτελούν το κέντρο της αγοράς, µε καφέ, ταβέρνες, όπου κάθε Σάββατο γίνεται η εβδοµαδιαία Λαϊκή Αγορά, σηµείο συνάντησης των κατοίκων της γύρω περιοχής. Άλλο σηµείο ενδιαφέροντος αποτελεί το ρολόι στο λόφο και το παλιό υδραγωγείο, ο παλιός ναός του Αγ. Νικολάου και τα πολλά ξωκλήσια. Υπάρχουν όλες οι δηµόσιες υπηρεσίες, σχολεία και Τράπεζες καθώς και Εθνικό Ίδρυµα Υποδοχής και Αποκατάστασης Παλλινοστούντων Οµογενών Ελλήνων που ιδρύθηκε το Δεκέµβριο του 1990. Επίσης έχει Εθνικό Στάδιο το οποίο ανεγέρθηκε το 1970 από την Πολιτεία. Νότια του χωριού και σε απόσταση περίπου 2 χλµ ρέει ο ποταµός Πηνειός, ο οποίος χαρίζει ένα εξαιρετικά όµορφο τοπίο. µε τα δέντρα να καλύπτουν τις όχθες του καταµεσής του Θεσσαλικού κάµπου. Εκεί υπάρχει κρυµµένο το ξωκλήσι του Αγ. Νικολάου µέσα στα πανύψηλα δέντρα της δυτικής όχθης κάνοντας τις στιγµές κατάνυξης ακόµα πιο έντονες.
Άτραξ, η αρχαία πόλις: Στο Δήμο Φαρκαδόνας στο Δ.Δ. διαμέρισμα Πηνειάδος εντοπίζεται η περιοχή του Άτραγος, με ιστορία από τον 5ο αι. εποχή που κόβει και το πρώτο νόμισμα που συνεχίζεται μέχρι και τα βυζαντινά χρόνια. Από την άλλοτε ακμάζουσα πόλη σώζεται σήμερα σε πολύ καλή κατάσταση αρχαία και βυζαντινά τείχη.
Ο ιδρυτής της αρχαίας αυτής πολιτείας, ο ’Ατραξ, ήταν Λαπίθης το γένος και γιος του Πηνειού και της Βουράς και πρέπει να έκτισε την πόλη στη 2η χιλιετία π.Χ. περίπου. Παραπόταμος με το ίδιο όνομα στην περιοχή της Πελασγιώτιδας χύνονταν στον Πηνειό ποταμό. Έτσι είτε από τον ιδρυτή Άτραγα είτε από τον ομώνυμο παραπόταμο Άτραγα πήρε το όνομα αυτή η μετέπειτα ξακουσμένη πολιτεία που ανήκει στην Τετραρχία της Εστιαιώτιδας (περιοχή του Νομού Τρικάλων) χωρίς να αποκλείεται σε ορισμένες φάσεις να περιήλθε και στην δικαιοδοσία της Πελασγιώτιδας ή της Περραιβίας και όπως για το σύνολο των Αρχαιοελληνικών πόλεων έτσι και για τον Άτραγα δεν υπάρχουν πηγές για τους αβυσσαλέους αιώνες που διέρρευσαν από τη 2ηπ.Χ. χιλιετία ως τον 6ο π.Χ. αιώνα.
Στον τεράστιο αυτό αρχαιολογικό χώρο λατρεύονταν ο Ποσειδώνας, η Γη Πανταρέτη, ο Απόλλωνας Αγρέας, ο Απόλλων Εβδομαίος, η Άρτεμη και κατά πάσα πιθανότητα η Δήμητρα, ο Ασκληπιός και ο Ομολώιος Δίας.
Πελινναίον: Η ακρόπολη και η κάτω πόλη βρίσκονται αμέσως βόρεια της Εθνικής οδού Λάρισας – Τρικάλων, στην κορυφή, στις νότιες κλιτύες και στην πεδινή έκταση νότια του βραχώδους υψώματος “Παλαιογαρδίκι”. Εκεί βρίσκεται και η μεταβυζαντινή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Μόνο η πορεία των τειχών είναι ορατή κατά τόπους καθώς και η αποσπασματικές επίσης κατόψεις κατοικιών. Το σύγχρονο χωριό Πετρόπορο, αμέσως νότια της Εθνικής οδού, είναι χτισμένο πάνω στο βόρειο νεκροταφέιο της αρχαίας πόλης, το οποίο τοποθετείται χρονολογικά στα κλασικά και ελληνιστικά χρόνια. Εκεί βρίσκεται και ένας καμαροσκεπής τάφος ελληνιστικών χρόνων που καλυπτόταν από τύμβο.
Κτίρια και Μνηµεία
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου. Είναι κτισµένος από το 1612 όπως µαρτυρεί η επιγραφή,στο νότιο τοίχο εσωτερικά. Γεµάτος από αγιογραφίες και επιγραφές,µέσα και έξω,απ΄τις οποίες αρκετές είναι µισοκατεστραµµένες από τους Ιταλούς.
Ιερός Ναός Αγίων Αποστόλων. Ορθώνεται στο µέσον της κεντρικής πλατείας της Φαρκαδόνας. Ανηγέρθη εν έτει 1909 στη θέση, όπου υπήρχε παλιά οµώνυµος ναός (Στον ιερό ναό ευρίσκεται και το πρώτο έργο του γνωστού ζωγράφου Άγγελου,του οποίου η καταγωγή είναι από την Φαρκαδόνα κ φιλοτέχνησε εν έτει 1959 (ο Εσταυρωµένος)).
Πανυγήρι – Λαογραφικές εκδηλώσεις
Εµποροπανήγυρη. Από το 1881 που ελευθερώθηκε η περιοχή από τους Τούρκους, µε απόφαση του τότε δηµάρχου άρχισε να λειτουργεί σαν θεσµός µεγάλη ζωοπανήγυρη, το “παζαράκι”, τον µήνα Αύγουστο το οποίο όπως φαίνεται έρχεται από την αρχαιότητα. Γίνονταν στη θέση βρυσούλες κάτω από το κάστρο της αρχαίας Φαρκαδόνας , στον Κλοκωτο. Το “παζαράκι” λειτουργούσε µέχρι την δεκαετία του 70. Ο δήµος διοργανώνει ακόµα και σήµερα στην Φαρκαδόνα το δεύτερο δεκαπενθήµερο του Αυγούστου εµποροπανήγυρη µε παράλληλες πολιτιστικές εκδηλώσεις
Πανηγύρι Αγίου Νικολάου Φαρκαδόνα 20 Μαΐου
